Camino de Santiago

To nie droga jest trudnością... To trudności są drogą...

Marcin Błaszkowski
Codex Calixtinus - Księga św. Jakuba

Księga św. Jakuba nazywana Codex Calixtinus od nazwiska papieża, który tę księgę nakazał spisać, jest jedną z najważniejszych ksiąg kultury chrześcijańskiej. Znajduje się w archiwum katedry Santiago de Compostela w specjalnych warunkach – w temperaturze 16-22 st. C. w wilgotności nie przekraczającej 55-60%. Takie warunki są konieczne dla zachowania naturalnych barwników, które użyto do zredagowania księgi.

Księga pochodzi najprawdopodobniej z okolic 1170 r. i, jak wspomniano, napisanie jej zlecił papież Calixtus. Jej powstanie jest związane z początkiem kultu relikwii apostoła Jakuba, którego grób cudownie odnaleziono. Papież poświadczył swoim autorytetem prawdziwość relikwii i uregulował jej kult właśnie poprzez Codex.

Codex składa się z 5 ksiąg:

  1. Część liturgiczna zawierającą msze, pieśni świąteczne, kazania papieskie
  2. Cuda św. Jakuba – księga zawiera 22 cuda uczynione przez świętego w postaci pomocy udzielanej tym, którzy wzywali jego imienia. Cuda najczęściej stawać się miały przyczynkiem do odbycia pielgrzymki do grobu jakubowego.
  3. Księga trzecia dotyczy przeniesienia zwłok św. Jakuba oraz list papieski w tej sprawie.
  4. Księga Turbina opowiada o czynach Karola Wielkiego walczącego z muzułmanami i wypędzającego ich z Półwyspu Iberyjskiego. Księga zawiera opowieści o walkach rycerskich, ich ryciny. Ze względu na niereligijny charakter została odłączona w 1619 r. od reszty dzieła i aż do początku XX w. krążyła oddzielnie. Dlatego po rekonstrukcji księgi ta część ma podwójną numerację.
  5. Przewodnik pielgrzyma. Ta część zawiera informacje o katedrze oraz o miejscach, które podczas drogi mają odwiedzić pielgrzymi. Ciekawostką tej księgi jest obecnie najstarszy znany w Europie zapis wielogłosowy. Kilka lat temu podjęto próbę rekonstrukcji nabożeństwa według Codexu, co zostało nagrane i wydane również w Polsce.

 

Poza pięcioma księgami do Codexu dołączone są jeszcze teksty różne. Jest to list papieża Innocentego oraz kolejne cuda powstałe za sprawą św. Jakuba.

Księga doczekała się wielu opracowań krytycznych po hiszpańsku i niemiecku. Oryginał łaciński jest przetłumaczony na język hiszpański, galicyjski, niemiecki i angielski. W Polsce Codex Calixtinus jest mało znany, w 2000 r. facsimile tego dzieła został przekazany przez katedrę w Santiago de Compostela krakowskim dominikanom.

W najbliższym czasie na ekumenizm.pl ukażą się tłumaczenia kilku fragmentów księgi w celu przybliżenia jej treści oraz jej wymiaru kulturotwórczego dla Hiszpanii.

Autor: Marcin Błaszkowski. Źródło: http://www.ekumenizm.pl


Autor: Marcin Błaszkowski | Dodano: 22.10.2008 | Ostatnia zmiana: 22.10.2008